O noso alcalde e as Irmandades da Fala


¿Sabiades da relación dun dos nosos alcaldes coas Irmandades dá Fala? 

Como moitos saberedes as Irmandades dá Fala foi organización nacionalista galega activa que desenvolvo unha actividade cultural e política entre 1916 e 1931, xusto ata comezos do II República. Caracterizándose en que politicamente adoptaron o nacionalismo como única vía para o desenvolvemento da identidade de Galicia. Culturalmente, asumiron por primeira vez o monolingüismo en galego e levaron a cabo iniciativas normalizadoras do mesmo, impulsando a xeneralización do seu uso en todos os ámbitos sociais e culturais.

Un dos seus fundadores foi o avogado, político e escritor, Luís Porteiro Garea. Foi, a nivel político, uns dous creadores do nacionalismo, apostou por superar as reivindicacións puramente lingüísticas e culturais e avanzar cara a creación dunha organización política, foi un acérrimo defensor dá lingua galega e un firme defensor da idea de que Galicia e a España como dous entes diferenciados pero cunha estreita interpelación.

Tamén hai que lembrar que foi catedrático na Universidade de Santiago de Compostela, concelleiro agrarista e presidente dás Irmandades dá Fala desta cidade. En febreiro de 1918 presentouse como candidato rexionalista a deputado en Cortes polo distrito de Celanova, pero foi derrotado polo candidato conservador Senén Canido Pardo.

Foi durante esa campaña cando sufriu unha agresión, xunto con outros compañeiros. Por mor disto o 19 de decembro de 1918 un tal Pedro Baladrón Fernandez publica no xornal "Gaceta de Galicia" unha nota titulada "Un xuíz especial a Celanova" onde trata o tema da agresión a Luís Porteiro (retrato anterior) e o nomeamento do xuíz que instruirá o caso e que loitará contra "as tretas e mañas a que apela sempre o caciquismo galego"

Poño a continuación, o artigo publicado: 


Un juez especial a Celanova.

Dase como seguro que ayer por la Audiencia Territorial fué designado un juez especial para que entienda en la causa instruida en el Juzgado de Celanova con motivo de la bárbara agresión de que ha sido objeto nuestro querido amigo don Luis Porteiro, el señor Calvo Sotelo y los regionalismos que le acompañaban días atrás, haciendo una propaganda de nobles y patrióticas ideas

El juez especial designado, según nuestras noticias, es el señor Martínez Santiso, que actualmente ejerce el cargo de magistrado en la Audiencia de Lugo

Tenemos del señor Martínez Santiso las mejores referencias. Es, por lo visto, un funcionario probo y un notable civilista. Comenzó su carrera ejerciendo primero de registrador de la propiedad interino en Ordenes, donde más tarde actuó de Juez de instrucción lo mismo que en Rivadavia

Con todos estos antecedentes es fácil predecir que el señor Martínez Santiso sabrá hacer brillar la justicia en el asunto especial que se confía a su rectitud y a su pericia con claridad meridiana.

Siendo natural de Betanzos, habiendo actuado como juez Ordenes y Ribadavia conoce perfectamente las tretas y triquiñuelas a que apela siempre el caciquismo gallego y por lo mismo está en condiciones de actuar de modo intenso y recto.

En La Merca se celebró un mitin para presentar al candidato regionalismo Sr. Porteiro, en el que tomar parte el párroco de Entrabos-Rios D. Benito Iglesias, el abogado don. Alfredo Lezón y los señores Ameijeiras, Nuñez de Couto y el candidato.

En todos los pueblos de esta provincia, especialmente entre el elemento mercantil ha causado verdadera indignación un suelto que hace días publico el “Diario de Orense”, el cual aludía a la importantísima Casa Comercial de los Sres. Hijos de Simeón García y Compañía de esta plaza, honra y prez dei comercio gallego

Pedro Baladrón Fernandez - Taboadela 19/12/1918




Co paso dos anos, chegados ao día 9 de abril de 1925, esta persoa, o Sr. Pedro Baladrón foi nomeado alcalde de Taboadela. No seu nomeamento faise fincapé en que "non pertence a ningún partido político" ademais de exaltar, mentres desenvolveu actividades comerciais, a súa "ben demostrada competencia e honradez administrativa"

Comentarios