Pretendía ser... un conto de Nadal

Non sabia se contalo ou non. Pensaba que quizais todos vós tomariádesme por tolo. Sei que sodes persoas sensatas, peresoas a que no e facil tomarlle o pelo. O caso é que animeime e pedinlle aos administradores desta paxina se me permitían contarvos o que o sábado, dia 30 ocorreume. 

Ese día non se presentaba con demasiadas expectativas. Era un sábado de visperas de fin de ano. O caso é que levanteime de cama sobre as 10:00. Despois de pegarme unha ducha decidin ir almorzar ao bar de Bernardo. Apeteciame un café e un dos seus pichos. Para min unha autentica delicia. Asi foi. Estiven o tempo suficiente para entreterme coa Region, ter unhas palabras cos meus anfitrións e...almorzar. 

Como o día estaba caloroso, e non parecía que fose chover, anímeime a dar un paseo. Saín do bar, e despois de cruzar a estrada, fun pola pista que leva ata Xociños. Camiñaba sen présa, gozando dun agradable e fresca brisa, dunha inmensa quietud tan só rota polo rumor dos vehiculos que circulaban pola estrada. O caso é que fun camiñando polo medio da pista mentres me ía fixando en todo e en nada: as follas que aínda aguantaban nos arboles e as que xa estaban no chan, nas casas, nas poucas nubes que adornaban o ceo,... Despois duns poucos minutos de sosegado paseo foi aparecendo ante min "O Tres Xarros" 

Sabía que despois duns cuantos anos este curioso, misterioso e fascinante bar había pechado as súas portas. 

Alí estaba baixo as ramas duns arboles que se asemellaban moito a unha densa telaraña que o tiña suxeita e que impedia que puidese fuxir. Co seu tres “xarros”, coas súas escaleiras e a súa varanda adornada por vellos mosaicos 

Ía mirando mentres continuaba a marcha. Aínda que a un menor ritmo. A mañá continuaba grisacea e timida. Tan só se oia o vento e...sen esperarmo oin que alguén me daba os bos dias. Sobresálteme e virei a cabeza cara á esquerda e cara á dereita buscando de onde procedia aquel saúdo 

- "Eiqui, eiqui,... bo día" 

Baixo o voladizo que cobre a entrada dos “tres xarros”, estaba sentada nunha vella cadeira de plástico branco unha anciá vestida de negro, cun mandil, unhas zapatillas e un pano na cabeza, tamen negro e que deixaban escapar algúns guechos de pelo canoso. 

- ¿Bos días? – contestei esperando a súa resposta 

- Si, é un bo día para pasear 

- Si que o é 

- É unha boa maneira de acabar o ano 

- Si, ten razón 

- É de por aquí? 

- Si, ainda que xa hai uns anos que vivo en Ourense 

- Si, xa 

Esta resposta recoñezo que me sorprendeu pois daba a etender que sabia quen era. Eu en cambio non tiña nin idea de quen podería ser aquela muller, a cal seguia sentada, mirándome a traves dunhas vellas lentes que non lograban esconder unha mirada xuguetona. 

- Perdoe, creo que vostede me coñece, pero eu, en cambio, paréceme que non teño o gusto 

- Claro que si. Xa coñecía aos teus avós, coñezo ao teus pais e a ti desde que eras un crío 

Ante esta declaración, achégueime e puiden ver a súa cara redonda e colorada, vestida cun sutil sorriso, era a cara dunha anciá, pero era unha anciá cuns ollos, aniñados tras unhas lentes, que tiñan un brillo especial. Levaba só uns poucos minutos con esa muller pero deime conta que estaba diante dunha muller lista. 

- Quere tomar un copiña de herbas? 

- Herbas? 

- Si home, aqui dentro serven un buenisimo...fíxeno eu 

- Pensaba que pechara 

- Si é certo. Pero bo, queres ou non queres entrar? 

Non sabia que pensar, pero me decidím a seguila. Entrou ela primeira quedandome só na escaleira. Comencei a camiñar e pulo a porta. Aínda que o día non era demasiado luminoso, custoume adoitarme á penumbra do interior. Alí dentro había mais xente da que me podia imaxinar 

Tentei localizar á anciá. Estaba ao fondo do local sentada nunha mesa sobre a que habia una botella e dous vasos. Fíxome un sinxelo xesto coa man para que me sentase xunto a ela. Así o fixen 

Servinme unha copa e outro á muller e pregunteille, sen mais dilacións, que quen era e de que me coñecía á min e á miña familia 

Mira son mais vella do que pensas, dixo. Coñecín a moitos de por aqui. Creo que os coñecín a todos. Vivín tempos onde a xente do pobo sobrevivia traballando as súas leiras e coidando do seu gando. Coñecín tempos onde a pobreza obrigou a moitos a buscar outros lugares onde comezar de novo, vin a homes partir cara a Castela para segar inmensos campos, veciños que forón a loitar nunha guerra que non entendían e vivín as penurias e as penas dos anos que viñeron a continuación. Eu xa estaba por aqui cando a xente comezou a ter liberdade, cando os seus fillos puideron aprender como facer realidade os seus soños. 

- Estame tomando o pelo, verdade 

- Non, por que o dis? 

- Estame dicindo que viviu a historia do noso pais, do noso concello, dos últimos 100 anos? 

- Si. E dos últimos 300 tamén 

- Estame dicindo que ten mais de 300 anos? 

- Si. Pero non aparéntoos, a que non? 

Estaba a tomarme o pelo, agora estaba seguro diso. A vella aquela estábase rindo da min e eu non tiña ganas de bromas. Só buscaba un pouco de tranquilidade, un pouco de soidade e poder rematar o ano e o meu paseo sen que escoitar contos 

- Estaste equivocando, se crees iso do min - díxome mirándome fixamente. Non é a miña pretensión facerlle perder o tempo. Todo o contrario 

- Fágame o favor de beberse o licor e sígame, dixo a vella muller 

Levantouse e direixiuse cara a unha porta do local que tiña un aspecto bastante deteriorado. Antes de abrila indícoume que a seguise. Cando a cruzamos atopámonos nunha cociña das de antes: cociña de leña, ristra de chourizos e manteiga colgados para secarse, un braseiro, uns sinxelos mobles,... era, sen dúbida, un lugar humilde. Saímos da cociña, por unha porta que daba a un balcón. Antes collin un anaco de pan e metin un trozo na boca e gardei o resto no peto da chaqueta. Desde aquel balcón vimos como un montón de xente atopábanse en plena matanza. Todos traballaban man a man e falaban, rían, cantaban, bailaban,... 

Non me cría o que estaba a ver. Lembrábame o pobo de Santas. Era Santás, pero ... non era. Había mais vida, moito mais sinxela, pero mais vida, e mais xente, e mais ....non sei 

Camiñamos por unhas rúas cheas de bulleiro, podia ver todo pero ninguén reparaba na nosa presecia 

- "Espabila" gritoume a miña anciá guía mentres me animaba a traspasar unha porta vermella con dúas rombos de cor branca. 

Cando pensaba que ibamos a entrar nun patio o que atopamos foi o lavadoiro de Taboadela. Ao lodo a escola. Xusto nese momento todos os crios saían correndo para ás súas casas onde os esperaban os seus pais e avós. Era Nadal e todos eles sorrían por saber que ían atoparse uns dias onde poderían xogar, comer algo distinto, coincidir con curmáns, tios, veciños,...e se había sorte os Reis igual deixaban algunha sorpresa. 

Estivemos a camiñar un intre por Taboadela. O meu acompañante propúxome visitar a Don Pio, o cura. Fomos á reitoral que esta á beira da igrexa de San Miguel para falar con ...Don Pio? Eu sabía que este delgado e serio cura falecera cara a uns anos. Como era posible que quixera velo , como e posible que quisera falar con el? Non o puidemos facer pois unha veciña díxonos que limpando o retablo caerase da escaleira e levárono ao médico a Ourense. "Pra min que rompeu a cadeira", dixonos aquela muller 

Estivemos a falar con moita xente e diversos lugares. Cun "paxaro" que voaba dunha rama a outra, fumos ao teleclub de Toran onde os homes do pobo tomaban uns viños antes de ir celebrar o fin de ano coa familia. Estivemos no alto de Taboadela tomando un licor nun vello bar onde a xente que viñaa ou se ía do Pais Vasco, de Madrid,... parábase a toma o seu primeiro ou o seu ultimo viño despues de estar coa familia. Estivemos a percorrer Taboadela por lugares e por tempos distintos. Apenas falamos. Dedicámonos a mirar, a escoitar. Ela coma se fose o mais normal do mundo. Eu, sobrecollido, incredulo, asustado e completamente alucinado 

No noso derradeiro paseo, na ultima porta que cruzamos volvémonos a atopar nos “tres xarros". Alí continuaba sobre a mesa a botella de "herbas". Abalanceime sobre ela, enchín o vaso ata os topes e dun par de grolos vacieino 

- ¿Fixácheste? 

- ¿Cómo?, respondinlle 

- Fixáchesche que vimos como os anos acabábanse, como o tempo pasa? 

- Si 

- ¿E viches como sempre a familia e a xente, a boa xente, é o único que sempre está presente, sobre a que vira todo o demais? 

- Si 

- Pois, ¿entón que carallo fas camiñando só? 

Quedeime parado fronte a ela, mirandoa fixamente. Ela suxeitábame coa súa máxica mirada. 

Aqueles ollos impedíanme moverme, pensar, falar,... 

Ao cabo duns segundos, uns segundos eternos, logrei escaparme e encher o meu vaso con aquelas "herbas". Dinlle un gran grolo e... empecie a marearme. Todo empezou a darme voltas e máis voltas. Levantei a mirada para atoparme novamente cos seus ollos antes de que todo volvésese de cor negra 

- ¿Está ben, está ben?, pode oivirme, está ben? 

- Abrín os ollos e para encontrarme con Bernardo 

- Está ben? 

- Si, que pasa? 

- Xa lle díxen fai un rato que tivese coidado coas "herbas", pero... 

- Xa 

- Quere que chame a unha ambulancia, a alguen da súa familia?, quere que os chamen e véñano a buscar? 

- A miña familia? 

- Si 

Quedeime calado e pensando un intre 

- Non se preocupe - contésteille - estou ben. Non fai falta, xa vou de camiño. Nun rato estarei con eles 

- Pois nada home, vostede mesmo 

- Grazas 

Levanteime da mesa e funme cara ao coche que estaba aparcado fóra. Cando saída oín como me desexaban unhas felices festas e un feliz ano novo. Subín ao coche e funme. Arranquei hacia a miña casa, esperábanme 

Aos poucos minutos cheguei a casa, metín o coche no garaxe, baixeime e chamei ao ascensor. 

E cando metín as chaves do coche no peto da chaqueta...atopei un anaco de pan 

Un anaco de pan