Torre de Torán

Xunto ao pobo de Torán, pertencente á parroquia de Santa María de Torán e situada no  municipio de Taboadela, a torre sitúase dominando o Val da Rabeda, na saia dun monte  continuación ao Oeste do de Boa Madre, lindando ao Norte con Taboadela.

A uns 18 km por estrada da capital provincial, chégase saíndo desta pola N-525 en dirección 

sur. Ao chegar a Taboadela, e a pouco máis de 1 km, tómase a estrada de Telleira que conduce directamente ao pequeno pobo de Torán.

Torre de Santa María

Inmediatas ao pobo, aínda se erguen as ruínas da torre  prismática, de aparello en ocasións apenas desbastado,  con estreitas troneras por tres dos seus lados e, polo Oeste, unha porta de arco con tímpano dunha peza. Sobre ela,  dúas xanelas xemelgas rectangulares áchanse hoxe ocultas á vista por estar cubertas por hiedra.

Trátase dunha torre de propiedade privada, de planta  rectangular de 8,5 m x 10 m, construída cuns bastos e  irregulares sillares de granito, e que se atopa en mal estado de conservación, debido, por unha banda, ao abandono que  sofre e que propicia o crecemento incontrolado das hiedras que ocultan gran parte da súa estrutura e desencaixan as  pedras que a conforman, e, por outra, ao reaprovechamiento  dos seus sillares nas próximas construcións particulares,  sobre todo nos anos corenta do pasado século, que tivo como resultado a destrución da súa parte máis elevada.

Presenta varias saeteras e unha estreita e pequena xanela, así como unha porta no seu cara oeste, desprazada cara ao Sur, de arco apuntado cun tímpano liso da mesma directriz, sustentado por dúas mochetas en nacela.

Constituiría un exemplo de torre exenta, xa que, aínda que nos arredores se atopou cerámica medieval, non agarrei restos  de murallas ou foso.

Situada nun lugar estratéxico, próximo ao camiño medieval que conducía a Castela, parece que non tivo unha función defensiva, xa que se atopa nunha zona na que, aínda que domina visualmente un amplo territorio, é fácil acceder a ela, pois, como se comentou, está pegada ao núcleo de poblamiento. E é que, cara a finais do século XII e ao longo do XIII, a cronoloxía proposta para esta torre, as fortificaciones parecen ser ou ben atalaias de vixilancia ou simplemente centros de residencia e administración señoriais, tendo unha función de representación e prestixio para o seu propietario nun territorio avanzado ou afastado.

Texto e fotos: MVT

Fonte: www.romanicodigital.com

Bibliografía

Castelo López, Á. do, 1972 (1987), p. 605; Cid Rumbao, A., 1970, p. 55; Laredo Verdejo, X.L., 1989, p. 106; López de Prado Arias, X. L., 1986, p. 134; Madoz, P., 1845-1850 (1986), VIN, p. 1.264; Olbes Du rán, C., 1997, pp. 72-73; Risco, V., s.a., pp. 393-394; Sánchez Pardo, J. C., 2008, pp. 575 e 895; Soraluce Blond, J. R., 1997, p. 295.