Entrevista a Tomás Calvillo Casado (Alcalde de Taboadela 1955)

Taboadela, 1950


Interesante entrevista publicada en La Región o 13 de marzo de 1955, a Tomás Calvillo Casado, alcalde de Taboadela naquel momento. Na entrevista relaciónase á situación de pobreza que imperaba no noso concello, a falta de recursos e de medios para reverter esta situación. Tamén se menciona a cuestión da emigración, a marcha dos mozos e a delicada situación en que quedaban os nosos pobos, dunha agricultura de subsistencia e da falta dun tecido industrial e, para finalizar, das esperanzas que se depositaban no feito de que o noso municipio o cruzase unha estrada xeral, de que tiveses unha ?estación de ferrocarril moderna? e da proximidade á capital. Moitas destas cousas solucionáronse, outras non e seguimos esperando que o futuro non sexa máis propicio en base ás mesmas fortalezas: a proximidade a Ourense (tamén ao Poligono de San Cibrao e Allariz), ser o lugar por onde pasa autovías, lineas da AVE, etc. 

Quizais esta entrevista, que pomos a continuación, o coñecendo de como eramos en 1955 e como somos en 2021 permítanos facernos unha idea máis claras de como fomos, como somos e se temos que cambiar de rexistro para que realmente en Taboadela prodúzase un cambio que permita ao concello de Taboadela ser, como se sinala ao final de articulo, "un dos mellores en ornato e servizos de todas clases tan necesarios e indispensables" 




ENTREVISTA LA REGION

O municipio de Taboadela comprende na súa case totalidade a chamada Rabeda, vala alto e bastante extenso, case chairo ou con moi poucas ondulaciones e quebraduras, pobre e con escasísimas augas, famoso pola súa herba para o gando vacún, da que se provén moitas outras comarcas próximas

Ten pobos e recunchos lindísimos, moi boas "carballeiras", atravesa a todo longo da estrada xeral de Villacastin a Vigo, precisamente pola súa banda máis pobre e menos bela, a menos de trece quilómetros da nosa cidade, e con moi poucas e malas comunicacións os seus distintos pobos e aldeas entre se, as mesmas de fai centos de anos

A capital que se acha nun repecho a ambos os dous lados da devanditas estrada xeral, non pasa dun repecho a ambos os dous lados da devandita estrada xeral, non pasa dun lugar de escasa veciñanza e sen cousa que ver, fóra da torre airosa do seu parroquial, situada precisamente case no centro do termino, pero se nun sitio moi vistoso, tamén moi árido e de mala terra.

Hoxe é o Alcalde deste municipio, don Tomás Calvillo Casado, quen responde á nosa enquisa:

  • Cal é a poboación actual de é Concello?
  • 2.900 habitantes de dereito e 2.750 de feito
  • En cantos núcleos de poboación esta dividida?
  • En cinco parroquias e 38 pobos e aldeas
  • A canto ascenden os orzamentos ordinarios do Concello?
  • A 117.588,46 pesetas, incrementando en 14.177,79 pesetas por diferenzas de aumentos de soldos ao persoal sanitario no pasado ano 1954 que hai que cargar no actual
  • Que capítulos son os maiores e cantos totalizan?
  • O capitulo 6º, por persoal e material de oficinas, 37.866,64; o 8º, por beneficencia, 33.522,62; o 1º, por obrigacións xerais, 28.015,66 e o 7º, salubridade e hixiene, 13.650 pesetas

INSUFICIENCIA DOS ORZAMENTOS

  • Considera suficientes os ingresos do Concello para as súas necesidades?
  • Ao contrario, son tan insuficientes que non se pode pensar en remediar ningunha das súas necesidades
  • Entón, que importe cre que deberían alcanzar para atender a todas as necesidades?
  • Ao dobre do orzamento actual durante un período non menor de cinco anos se se pretendese realizar as obras propias municipais de carácter publico tan necesarias nos distintos pobos e aldeas
  • Se dispuxese dese orzamento, que obras acometerían principalmente?
  • As indispensables e propias de que non debía carecer xa ningún municipio, tales como Casa Consistorial con todos os seus servizos anexos, modernas escolas e vivendas para mestres; fontes, abrevaderos e lavadoiros, vías de comunicación, modificar o sistema de regádeos aproveitando debidamente as augas fluviais de que se dispón, construción de cemiterios en lugares apropiados e illados separándoos do atrio e contorno da igrexa parroquial en que se atopan a maior parte dos actuais, etc.

MELLORAS DAS RIQUEZAS GANDEIRAS E AGRICOLAS

  • Cal é a riqueza fundamental desta comarca? Que medidas adoptaría para estímulo desa riqueza? 
  • A gandeira e produtos do campo. Como estimulo desta riqueza, creo conveniente ofrecer e obrigar ao agricultor a aceptar e practicar a selección e o cruzamento nas súas diversas clases de gando polo sistema e servizos establecidos a este obxecto; que os cultivos sexan os apropiados ao terreo e que se realicen os traballos polo procedemento e medios modernos de que ese dispón; aproveitar esas ricas marxes dos moitos regatos e arroios plantando arboles froiteiros en substitución do tan abundante e pouco apreciable ?amieiro?, que crece e multiplícase no seu maior parte sementando e danando a fincabilidad. Eses plantones de froiteiros poderían ser facilitados gratis polos organismos oficiais correspondentes. Ademais fai falta fertilizar as terras cos abonos tamén indispensables como son os minerais, de pouca aplicación aínda nesta comarca e que deben ser proporcionados ao prezo mais baixo posible; que se revaloricen certos produtos do campo que non están en relación cos doutra orde de produción: Coa soa resolución d estes poucos problemas serian os campesiños moi remunerados os seus traballos e sacrificios e seria o seu maior estimulo.

SEN LUZ E SEN CAMIÑOS

  • Hai algunha localidade sen luz eléctrica e sen comunicacións en condicións mínimas?
  • Non obstante a nosa proximidade de dez quilómetros á capital, carécese en absoluto de luz eléctrica en todo o municipio, e no que respecta de boa gana comunicacións, só as únicas que facilita o paso a través do municipio da estrada xeral de Villacastin a Vigo e un pequeno camiño veciñal de pouco máis dun kilometro, construído hai anos pola Deputación, e que comunica co Concello de San Ciprias
  • Teñen pendente de solución algún problema municipal importante por parte dalgún organismo provincial ou nacional?
  • Até a data nada existe sobre o particular, fóra dun camiño veciñal de Taboadela a Venda do Rio por Pazos da Rabeda e outro de Taboadela a Barrio e a Mesquita, que no ultimo proxecto aprobado pola Deputación, parece fomos incluídos e por iso merecido a súa atención e como é natural esperamos con grandes desexos, sexa inmediata a súa construción
  • Que obras realizou o Concello durante 1954?
  • Ningunha de importancia, por non permitilo o orzamento de ingresos
  • Cales van levar a cabo durante 1955?
  • Ningunha tampouco, polos motivos anteriormente expostos

ECONOMIAS DÉBILES

  • É pobre a economía dos veciños do Concello?Que medidas considera vostede ideais para redimir da pobreza ao campesiño dese municipio?
  • En xeral, pode dicirse que existe unha gran maioría que cobren a duras penas as súas necesidades propias e obrigacións tributarias, polo que considero moi humano e necesario reduce ir no posible certos impostos, sobre todo os provinciais, aos que se atopan nestas condicións, facilitándolles en xeral e a prezos alcanzables, sementes seleccionadas, fertilizantes, apeiros de labranza moderna, créditos agrícolas de escaso interese e a longo prazo
  • É partidaria a poboación dese municipio da concentración parcelaria?Sabe a xente que é a concentración parcelaria?
  • A este respecto a maioría atópase indiferente, por non coñecer a fondo o fin útil que dela poida derivarse e considerar difícil levala á realidade, pola natureza do terreo e pequenas e numerosas parcelaste que se atopa dividida á propiedade, comida esta, en gran parte, polos numerosos muros e paredes que de antigo veñen empregando nos seus linderos e que de feito se suprimirían con beneficio para os propietarios e ao agro en xeral
  • A iniciativa privada fixo algo para aumentar a riqueza da comarca?
  • Moi pouco ou nada. Continúa todo case no mesmo aspecto que a deixaron os nosos antepasados, pois desgraciadamente e salvo lixeiras excepcións, están moi arraigadas aínda no campesiño destas comarcas a rutina e sistemas antigos de traballo, tanto en labores como en retádeos, o que probablemente obedeza, no seu maior parte a falta de medios para cambiar lle procedementos e renovarse
  • E a oficial?
  • Nada consta que fixese moito até a data

FOMENTO NECESARIO DA INDUSTRIA

  • Hai industrias nese Concello?
  • Nin fabrís nin manuais que poidan considerarse como tal. Como excepción, só existe un serradoiro e muíño na parroquia de Sotomayor
  • Cre conveniente estimular o desenvolvemento da industria?Cara a onde o derivaría vostede?
  • Indubidablemente que estimo conveniente e de obrigación en quen poida facelo, crear e estimular o desenvolvemento da industria de calquera clase que esta sexa, e máis aínda neste Concello, que foi favorecido cunha flamante estación, inmediata a Ourense, no ferrocarril Zamora-Ourense-Coruña e que pode ser, pola súa situación, tanto de gandos como de produtos agrícolas, naturais estes ou transformados e diso que poidan e deban crearse industrias a estes fins ou outras que poidan convir
  • Emigra moita xente dese Concello?
  • Creo que dentro da provincia pode considerarse dos que dan maior números de emigrantes
  • A emigración, creou algunha situación especial nalgunha localidade?
  • Se, a falta de brazos vigorosos de mozos e coa súa ausencia recae necesariamente o traballo diúrno de campo en vellos e mulleres coas consecuentes consecuencias que todos sabemos, tales como deficiencias na produción, transformar as leiras en cultivos inapropiados por non haber quen as traballe en forma debida, etc.

VANTAXES E INCONVENIENTES DA EMIGRACION

  • Cre vostede conveniente a emigración?
  • Se e non. Estimo, no meu modesto criterio, que debería ser rigorosamente controlada, mesmo nas rexións superpobladas e concretamente nesta provincia, por existir xa aldeas onde só queda para traballar as terras os vellos e as mulleres
  • Por que causas fundamentais cre vostede que emigra a xente de aí?
  • Moita persoa, polo gran desexo de cambiar a súa vida por outra mais cómoda e alegre; outras, polo anhelo de mellorar a súa situación económica e ao seu regreso á Patria, se esa que regresan e a sorte favoreceulles, dedicar probablemente os seus aforros ao calquera cousa menos ao aumento e progreso da agricultura a que sempre se dedicaron a maior parte dos que emigran, e outra parte, por mellorar unicamente a súa situación económica e a das súas familias, e en xeral, atraídos polo espellismo da abundancia e bo vivir dos americanos.
  • Que beneficios directos proporcionou a emigración a esa comarca?
  • Até a data, e a pesar do gran numero dos que emigran, non se saben de ningún trazo de filantropía que deixase gravado o nome nalgún d ela moitas obras tan necesarias de interese publico de que sen este municipio estamos necesitados
  • Que prexuízos?
  • Os de restar un tanto por cento moi elevado da nosa mocidade, que abandonando as súas terras e traballos habituais, con espírito aventureiro, pasan a prestalos a outra nación descoñecida, con escasa enumeración ás veces para eles e até nula nunha gran parte
  • Que instalacións municipais de interese publico ten ese Concello?
  • Un só local escola en non moi boas condicións e algunha que outras fontes dificilmente construída, carecendo de todo o demais

FUTURO DE TABOADELA

  • Quere vostede dicir alto que pola súa natureza especial ou particularísima dese municipio non se ache incluído neste cuestionario?
  • Unicamente que pola proximidade deste municipio á capital, e ser paso obrigado pola estrada xeral que o atravesa de Madrid a Galicia de altas personalidades que nos visitan, e o ser favorecido cunha ampla e moderna estación do novo ferrocarril Coruña-Ourense-Zamora, merezamos o patrocinio, en certo xeito ofrecido pola nosa dignísima primeira autoridade que con tan sumo interese preocúpase en atender e remediar as necesidades da provincia, así como dos demais organismos oficiais -que no meu obrigado contacto con todos eles, amablemente ofrecéronllenos do mesmo xeito que a todos os demais-, para poder facer deste concello uno dos mellores en ornato e servizos de todas clases tan necesarios e indispensables 
  • De acordo

Comentarios